Kvifor kan dette i og for seg harmlause biletet røme ein potensiell katastrofe ?
Sunday, March 30, 2008
Wednesday, March 26, 2008
Der går vel ei grense ein stad ?
Vi ser på ytringsfridomen som ein sjølvsagd del av dei rettane vi har i eit fungerande demokrati, men i tider der produksjon av danske, israelske og amerikanske flagg går strykande, kan det kanskje vere på sin plass å sitere litt frå FN si menneskerettserklæring.
Artikkel 18
Enhver har rett til tanke-, samvittighets- og religionsfrihet. Denne rett omfatter frihet til å skifte religion eller tro, og frihet til enten alene eller sammen med andre, og offentlig eller privat, å gi uttrykk for sin religion eller tro gjennom underisning, utøvelse, tilbedelse og ritualer.
Artikkel 19.
Enhver har rett til menings- og ytringsfrihet. Denne rett omfatter frihet til å hevde meninger uten innblanding og til å søke, motta og meddele opplysninger og ideer gjennom ethvert meddelelsesmiddel og uten hensyn til landegrenser.
Eg hugsar at eg for 30 år sidan skreiv særarbeid, som det heitte den tida, om Tyskland i mellomkrigstida. Det gjekk i grove trekk ut på å låne den tjukkaste boka eg kunne finne på biblioteket om dette emnet og koke stoffet ned til 25 handskrivne sider. Eg trur ikkje at eg har lese makkverket sidan.( Eg kan ikkje hugse om han som fekk den lite motiverande jobben det var å vurdere arbeidet nytta ordet"makkverk". Men vi har karakterar til slikt). Likevel er det enkelte episodar som har festa seg i minnet.
Som til dømes då Adolf Hitler vart hyra inn for 20 mark i veka av ein gjeng tidlegare offiserar og næringslivsfolk med draumar om å gjenreise det Tyske riket. Dei hadde klokeleg funne ut at dei måtte mobilisere arbeidarklassen dersom dei skulle ha von om å få realisert draumane sine og arrangerte møter på kneipene i Munchen der gratis øl, sigarar, saltkringler, ein hysterisk Hitler og så endå meir øl stod på menyen. Dette var ei suksessoppskrift og dei retoriske og manipulative evnene til Hitler får av mange hovudæra for den raske framvoksteren til NSDAP, Nazi-partiet. Sidan gjekk ting fullstendig av skaftet og resultatet kjenner alle.
Det eg vil fram til er fylgjande: På vegen frå talarstolen på kneipene i Munchen i 1920 til bunkeren i Berlin i maidagane i 1945 vart ei grense kryssa, ei grense ingen bør få krysse. Men kva tid skjedde det? Ved det første tilfellet der ekstreme tilhengarar gjorde seg skuldige i uprovosert vald eller knuste den første glasruta? Om dette skulle vere kriteriet, ville vi t.d. ikkje hatt toppfotball i Europa i dag. Men ein stad går det vel ei grense der ein ikkje lenger kan påberope seg ytringsfridom, men kvar går ho ?
Artikkel 18
Enhver har rett til tanke-, samvittighets- og religionsfrihet. Denne rett omfatter frihet til å skifte religion eller tro, og frihet til enten alene eller sammen med andre, og offentlig eller privat, å gi uttrykk for sin religion eller tro gjennom underisning, utøvelse, tilbedelse og ritualer.
Artikkel 19.
Enhver har rett til menings- og ytringsfrihet. Denne rett omfatter frihet til å hevde meninger uten innblanding og til å søke, motta og meddele opplysninger og ideer gjennom ethvert meddelelsesmiddel og uten hensyn til landegrenser.
Eg hugsar at eg for 30 år sidan skreiv særarbeid, som det heitte den tida, om Tyskland i mellomkrigstida. Det gjekk i grove trekk ut på å låne den tjukkaste boka eg kunne finne på biblioteket om dette emnet og koke stoffet ned til 25 handskrivne sider. Eg trur ikkje at eg har lese makkverket sidan.( Eg kan ikkje hugse om han som fekk den lite motiverande jobben det var å vurdere arbeidet nytta ordet"makkverk". Men vi har karakterar til slikt). Likevel er det enkelte episodar som har festa seg i minnet.
Som til dømes då Adolf Hitler vart hyra inn for 20 mark i veka av ein gjeng tidlegare offiserar og næringslivsfolk med draumar om å gjenreise det Tyske riket. Dei hadde klokeleg funne ut at dei måtte mobilisere arbeidarklassen dersom dei skulle ha von om å få realisert draumane sine og arrangerte møter på kneipene i Munchen der gratis øl, sigarar, saltkringler, ein hysterisk Hitler og så endå meir øl stod på menyen. Dette var ei suksessoppskrift og dei retoriske og manipulative evnene til Hitler får av mange hovudæra for den raske framvoksteren til NSDAP, Nazi-partiet. Sidan gjekk ting fullstendig av skaftet og resultatet kjenner alle.
Det eg vil fram til er fylgjande: På vegen frå talarstolen på kneipene i Munchen i 1920 til bunkeren i Berlin i maidagane i 1945 vart ei grense kryssa, ei grense ingen bør få krysse. Men kva tid skjedde det? Ved det første tilfellet der ekstreme tilhengarar gjorde seg skuldige i uprovosert vald eller knuste den første glasruta? Om dette skulle vere kriteriet, ville vi t.d. ikkje hatt toppfotball i Europa i dag. Men ein stad går det vel ei grense der ein ikkje lenger kan påberope seg ytringsfridom, men kvar går ho ?
Subscribe to:
Posts (Atom)
